Η εγκυμοσύνη είναι μια κατάσταση απόλυτα φυσιολογική. Ωστόσο, μπορεί να δημιουργήσει ασήμαντα, αλλά ενοχλητικά προβλήματα εξαιτίας των μεταβολών που προκαλεί στον οργανισμό της εγκύου. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα τα έχουν όλες οι έγκυες γυναίκες, ενώ η εκδήλωσή τους μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο έντονη.

Η ναυτία αποτελεί συνήθως συχνό σύμπτωμα του πρώτου τριμήνου κύησης. Συνήθως εξαφανίζεται γύρω στη 12η-14η εβδομάδα.

·    Να τρώτε μικρά αλλά σε συχνά διαστήματα, γεύματα (αντί των 3 κανονικών).  Η πείνα μπορεί να χειροτερέψει την ναυτία.

·    Αποφύγετε  να πίνετε υγρά για 1-2 ώρες πριν και μετά τα γεύματα.

·    Ελαττώστε τα τηγανιτά, λιπαρά και πικάντικα γεύματα.

·    Προτιμάτε τα μαλακά γεύματα (όπως βρασμένα λαχανικά, κοτόπουλο ή κρέας).

·    Να τρώτε μια φρυγανιά και γενικότερα απλές αμυλούχες τροφές(κράκερ, τοστ, ρύζι, μακαρόνια ή άλλα ζυμαρικά, δημητριακά πρωινού, βραστές ή ψητές πατάτες) πριν σηκωθείτε το πρωί και κατά την διάρκεια της ναυτίας.

·    Προτιμάτε τροφές που δέχεται ευχάριστα το στομάχι σας.

! ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν κάνετε εμετό συνεχώς και δε μπορείτε να κρατήσετε τίποτα στο στομάχι σας, θα πρέπει να μιλήσετε με τον ιατρό σας μιας και η υπερέμεση της εγκυμοσύνης είναι μια κατάσταση που θα απαιτήσει ειδική θεραπεία.

Γιατί εμφανίζεται: α) η προγεστερόνη μειώνει τον μυϊκό τόνο, και άρα καθυστερεί την εκκένωση του στομάχου/εντέρου β) η μήτρα αυξάνεται σε μέγεθος, γεγονός που κάνει δυσχερή τη μετακίνηση των κοπράνων. Η δυσκοιλιότητα αποτελεί συνήθως σύμπτωμα του δεύτερου μισού της κύησης. Άμεση συνέπεια της είναι η εμφάνιση αιμορροΐδων.

·    Αύξηση πρόσληψης φυτικών ινών: φρούτα, λαχανικά  (πορτοκάλια, δαμάσκηνα, μήλα, ακτινίδια, καρότα, λάχανα, δημητριακά)  

·     Αύξηση πρόσληψης νερού (διογκώνονται οι φυτικές ίνες και γίνονται πιο μαλακά κόπρανα)                                                                                                     

·    Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες να μαγειρεύονται ωμά και τα φρούτα να τρώγονται με τη φλούδα                                    

·    Πρέπει να γίνει ρουτίνα η προσπάθεια αφόδευσης κάθε πρωί     

·    Η λήψη χλιαρού νερού, χυμού λεμονιού ή καφέ μετά το πρωινό ξύπνημα διεγείρει το γαστροκολικό αντανακλαστικό                     

·    Το ακατέργαστο πίτουρο έχει τη μεγαλύτερη ικανότητα απορρόφησης νερού. Συστήνεται η πρωινή λήψη 1 κουτ. σούπας την 1η εβδ και δυο κουτ. την 2η                                 

·    Το ημερήσιο διαιτολόγιο να περιέχει 1 σαλάτα και 2 φρούτα

·    Η τακτική γυμναστική (π.χ μια ώρα περπάτημα), ενεργοποιεί την κινητικότητα του εντέρου.

·    Αποφεύγετε τα συμπληρώματα σιδήρου εφόσον δεν τα χρειάζεστε απαραίτητα.

Η δυσπεψία αποτελεί συνήθως σύμπτωμα του τρίτου τριμήνου κύησης. Η δυσπεψία μπορεί να προκληθεί είτε από ορμονικές αλλαγές της εγκυμοσύνης, είτε από την ευμεγέθη μήτρα στο τέλος της εγκυμοσύνης που πιέζει το στομάχι. Η παλινδρόμηση μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του οισοφάγου με έντονο καυστικό πόνο πίσω από το στέρνο, λόγω της κίνησης του όξινου γαστρικού περιεχομένου προς τον οισοφάγο.

·    Να τρώτε μικρά αλλά σε συχνά διαστήματα, γεύματα (αντί των 3 κανονικών).  

·    Να μη βιάζεστε όταν τρώτε

·    Να μην ξαπλώνετε για μία – δύο ώρες μετά το φαγητό.( Να στέκεστε όρθια για να μην ανεβαίνει το φαγητό προς τα επάνω).

·    Μπορεί να χρειαστείτε κάποιο αντιόξινο σκεύασμα

Τους τελευταίους μήνες υπάρχει το ενδεχόμενο να έχετε φαγούρα στο σώμα και ιδιαίτερα στην κοιλιά ή κάτω από τους μαστούς, η οποία οφείλεται στις μεταβολές της λειτουργίας του ήπατος, στην αυξημένη ξηρότητα του δέρματος, στην εφίδρωση ή το παραπανίσιο βάρος. Το σύμπτωμα αυτό δεν πρέπει να σας ανησυχεί, αλλά αν συνοδεύεται από σπυράκια ή εξανθήματα, μπορεί να χρειαστεί δερματολογική συμβουλή.

•  Φοράτε λεπτά βαμβακερά εσώρουχα.

•  Βάζετε λίγο ταλκ πάνω στην ερεθισμένη περιοχή.

•  Διατηρήστε καλή ενυδάτωση.

Μερικές γυναίκες θα έχουν περισσότερους πονοκεφάλους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι περισσότεροι από αυτούς σχετίζονται με τις ορμονικές μεταβολές της εγκυμοσύνης και δεν κρύβουν κινδύνους, παρόλα αυτά εάν έχετε συχνούς έντονους πονοκεφάλους θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ιατρό σας και με νευρολόγο.

·   Ξεκουραστείτε και χαλαρώστε - η κόπωση και η αϋπνία προκαλούν πονοκέφαλο.

·   Πίνετε υγρά.

·   Αποφεύγετε το ήλιο.

·   Η παρακεταμόλη, "depon", είναι ασφαλής επιλογή παυσίπονου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Το σώμα σας εργάζεται εντατικά όχι πια μόνο για χάρη σας αλλά και για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του μωρού σας, το οποίο αναπτύσσεται ραγδαία και έχει όλο και μεγαλύτερες απαιτήσεις. Είναι λοιπόν φυσικό να αισθάνεστε συχνά κουρασμένη και να νιώθετε υπνηλία, ιδιαίτερα στο πρώτο τρίμηνο που ο οργανισμός σας προσπαθεί να προσαρμοστεί στις μεγάλες αλλαγές, αλλά και στο τρίτο, που προετοιμάζεται για τον τοκετό. Επίσης, στο αίσθημα της κόπωσης προστίθενται οι αϋπνίες και η μεγάλη κοιλιά.

• Φροντίστε να κοιμάστε και να ξεκουράζεστε, όποτε μπορείτε.

• Μην εξαντλείτε τον οργανισμό σας με επίπονες δραστηριότητες.

• Τρώτε ελαφριά και συχνά, για να έχετε δυνάμεις αλλά όχι φορτωμένο στομάχι. 

• Αναθέστε σε κάποιον άλλο τις δουλειές που σας κουράζουν.

Οι ζαλάδες είναι συνηθισμένες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αρχικά μπορεί να οφείλονται στην πίεση του αίματος που προσπαθεί να ανταποκριθεί στην αυξημένη κυκλοφορία. Στις επόμενες φάσεις της εγκυμοσύνης, η ζάλη οφείλεται στην πίεση που ασκεί η μήτρα σε μεγάλα αιμοφόρα αγγεία που επιστρέφουν το αίμα στη καρδιά κυρίως όταν η γυναίκα ξαπλώνει. Επίσης τα χαμηλά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και η χαμηλή πίεση, όπως επίσης και η απότομη ορθή στάση ή το ζεστό περιβάλλον μπορεί να επιφέρουν κρίσεις τέτοιου είδους.

• •Ξαπλώνετε στο πλάι -και μάλιστα το αριστερό- βάζοντας ένα μαξιλάρι κάτω από τα γόνατα ή τους γοφούς, ώστε να βολεύεστε καλύτερα τους τελευταίους μήνες. Αν κοιμάστε ανάσκελα, η μήτρα που ολοένα μεγαλώνει μπορεί να πιέσει μεγάλα αιμοφόρα αγγεία και να προκαλέσει υπόταση.

• Να σηκώνεστε πάντοτε από το κρεβάτι ή την καρέκλα σιγά-σιγά, ώστε το αίμα σας να προλαβαίνει να αιματώνει τον εγκέφαλο.

• Να πίνετε πολλά υγρά, καθώς η ζάλη μπορεί να είναι ένδειξη αφυδάτωσης, και να μην αποφεύγετε τα αλμυρά.

• Προτιμήστε τα μικρά, συχνά γεύματα προκειμένου να διατηρήσετε σε ικανοποιητικά επίπεδα το σάκχαρο στο αίμα σας.

• Όποτε βγαίνετε να έχετε καραμέλες ή κάποιο φρούτο στην τσάντα σας. "Έτσι θα μπορέσετε να ανεβάσετε γρήγορα τη γλυκόζη στο αίμα σας, αν έχετε κάποιο υπογλυκαιμικό επεισόδιο.

• Αν αισθάνεστε πως θα λιποθυμήσετε, προσπαθήστε να καθίσετε με το κεφάλι σας ανάμεσα στα πόδια σας ή ξαπλώστε φροντίζοντας τα πόδια να βρίσκονται ψηλά.

! ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν τα λιποθυμικά επεισόδια επιμένουν πρέπει να συμβουλευτείτε καρδιολόγο και να κάνετε υπέρηχο καρδιάς.

Καθώς αυξάνει η μήτρα, όσο προχωρά η εγκυμοσύνη, πιέζονται τα αγγεία της λεκάνης και υπάρχει αύξηση του αίματος στα αγγεία της πυέλου και των ποδιών. Το αίμα λοιπόν αδειάζει πιο δύσκολα από τις φλέβες και έτσι είναι δυνατόν να εμφανιστούν διογκωμένα επιφανειακά αγγεία κάτω από το δέρμα των ποδιών(κιρσοί) ή και ακόμα στην περιοχή του αιδοίου (κιρσοί αιδοίου) ή του πρωκτού (αιμορροίδες).

Οι κιρσοί και οι αιμορροΐδες δεν προκαλούν συνήθως συμπτώματα αλλά καμιά φορά φέρουν δυσφορία και πόνο. Υποχωρούν μετά το τέλος της εγκυμοσύνης αλλά ενίοτε επιμένουν. Οι κιρσοί συναντιόνται πιο συχνά όταν υπάρχει οικογενιακό ιστορικό και όταν η καθημερινότητα της γυναίκας περιλαμβάνει πολλές ώρες ορθοστασίας.

 Μέτρα πρόληψης

• Αποφύγετε την ορθοστασία και ακινησία για πολλή ώρα.

• Αν πρέπει να κάθεστε ακίνητες για πολλή ώρα, να κουνάτε πότε-πότε τα πόδια σας για να διευκολύνετε την κυκλοφορία του αίματος. Να σηκώνεστε στις μύτες των ποδιών σαν και να ξανακάθεστε για να εμποδίσετε το αίμα να λιμνάσει.

• Τοποθετήστε τα πόδια ψηλά όσο πιο συχνά μπορείτε στη διάρκεια της ημέρας.

• Να φοράτε κάλτσες υποστήριξης για κιρσούς που μπορείτε να προμηθευτείτε από το Φαρμακείο.

Οι συχνότητα των κραμπών είναι πιο συχνή κατά την εγκυμοσύνη ωστόσο η αιτία δεν είναι εξακριβωμένη. Εικάζεται ότι ευθύνονται τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου και ασβεστίου όσο και η κατακράτηση υγρών λόγω ελλιπούς κυκλοφορίας. Παρατηρείται επίσης συχνά να επιδεινώνονται καθώς προχωρά η εγκυμοσύνη.

• Το τέντωμα των ποδιών και των πελμάτων μπορεί να αμβλύνει τον πόνο.

• Το μασάζ στα πόδια μπορεί να περιορίσει τον πόνο στο ελάχιστο.

• Τα συμπληρώματα μαγνησίου και ασβεστίου μπορούν να βοηθήσουν.

Πολλές γυναίκες παραπονιούνται για δυσκολίες στον ύπνο τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της κύησης που τους δυσκολεύει εξαιρετικά να βρουν κάποια αναπαυτική στάση για να κοιμηθούν.

• Πιείτε ζεστό γάλα πριν πάτε για ύπνο. Στο ζεστό γάλα ελευθερώνεται τρυπτοφάνη, ένα φυσικό αμινοξύ που θα σας νυστάξει.

• Μην τρώτε πολύ προτού ξαπλώσετε. Να τρώτε νωρίτερα το απόγευμα και μετά να παίρνετε ένα ελαφρύ γεύμα προτού ξαπλώσετε.

• Κάντε ένα ζεστό, χαλαρωτικό μπάνιο πριν κοιμηθείτε.

• Προσπαθήστε να ασκείστε τακτικά.

• Χρησιμοποιείτε αναπαυτικό στρώμα με πολλά μαξιλάρια.

Τα δύο τρίτα των εγκύων παραπονιούνται για πόνους στη μέση σε κάποια φάση της κύησης. Υπάρχουν δύο σημαντικές αιτίες για τον πόνο στη μέση στη διάρκεια της κύησης. Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης χαλαρώνουν όλους τους συνδέσμους των αρθρώσεων περιλαμβανομένων αυτών της πυέλου καθώς προετοιμάζονται για τον τοκετό. Η χαλάρωση αυτή επιφέρει πόνο μια και οι αρθρώσεις είναι λιγότερο σταθερές. Η χαλάρωση αυτή επιφέρει επίσης σε συνδυασμό με τη συνεχώς διογκούμενη μήτρα μεταβολές στην ισορροπία του σώματός της εγκύου που αν δεν αντιροπιστούν οδηγούν σε επιβάρυνση της πλάτης που οδηγούν σε πόνο.

 Μέτρα πρόληψης  

• Διορθώστε τη στάση σας όταν στέκεστε, προκειμένου να ισορροπήσετε το κέντρο βάρους.

• Να κάθεστε σε καρέκλες με καλή στήριξη στη μέση. Φροντίστε, επίσης, τα γόνατά σας να είναι πιο ψηλά από τη λεκάνη.

•Αποφεύγετε να "βυθίζεστε" σε πολυθρόνες και καναπέδες.

• Να κοιμάστε στο πλάι, σε σκληρό στρώμα. Να έχετε ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα γόνατα σας και κάτω από τη κοιλιά σας για να υποστηρίζετε τη μέση σας.

• Όταν σηκώνετε κάποιο βάρος, να κρατάτε τα πόδια σας ανοιχτά και λυγισμένα στα γόνατα διατηρώντας τη μέση σας ίσια. Έτσι καταπονείται λιγότερο η μέση σας.

• Όταν μεταφέρετε τσάντες, σιγουρευτείτε πως έχετε μοιράσει σωστά το βάρος σε κάθε χέρι.

• Φοράτε χαμηλά τακούνια.

• Να βάζετε ζεστά επιθέματα στα σημεία που νιώθετε πόνο.

• Το μασάζ της πλάτης μπορεί επίσης να ανακουφήσει.

Είναι φαινόμενο συνηθισμένο στην εγκυμοσύνη. Ο βλεννογόνος του κόλπου εξαιτίας της δράσης των ορμονών, οι οποίες παράγονται σε μεγάλη ποσότητα από τις ωοθήκες και τον πλακούντα, υφίσταται μεγαλύτερη απολέπιση. Τα νεκρά κύτταρα δημιουργούν ένα υπόλευκο έκκριμα, που είναι απόλυτα φυσιολογικό. Δεν προκαλεί φαγούρα ή ερεθισμό, δεν εμποδίζει τη σεξουαλική επαφή και δεν πρέπει να σας ανησυχεί. Ωστόσο, αν παρατηρήσετε ότι οι κολπικές εκκρίσεις είναι πολύ αυξημένες, έχουν χρώμα κιτρινωπό ή πρασινωπό, είναι δύσοσμες, δημιουργούν κνησμό και σας τσούζουν, πρέπει να με ενημερώσετε, επειδή μπορεί να οφείλονται σε μόλυνση.

Μέτρα πρόληψης  

• Φροντίστε ιδιαίτερα την υγιεινή της περιοχής. Υπάρχουν ειδικά προϊόντα για να πλένεστε τα οποία μπορείτε να προμηθευτείτε από το φαρμακείο.

•Να φοράτε άνετα βαμβακερά εσώρουχα, που θα αλλάζετε πολλές φορές την ημέρα. Αποφεύγετε τα συνθετικά.

•Αν παρατηρήσετε δυσοσμία ή κνησμό κάντε καλλιέργεια κολπικού υγρού.

Η υπέρταση κύησης χαρακτηρίζεται από υψηλή αρτηριακή πίεση και συμβαίνει συνήθως το τρίτο τρίμηνο κύησης. Η υψηλή πίεση είναι βλαβερή για το έμβρυο, επειδή μειώνει το αίμα που κυκλοφορεί διαμέσου του πλακούντα, πράγμα που καθυστερεί την ανάπτυξή του. Η διαιτητική αγωγή πρόληψης περιλαμβάνει:

· Αποφύγετε: αλάτι, αλμυρά γεύματα, καπνιστά ή κονσερβοποιημένα κρέατα-ψάρια-πουλερικά, έτοιμους ζωμούς κρέατος, σάλτσες, αλατισμένο βούτυρο-μαργαρίνη, έτοιμες μουστάρδες, κέτσαπ, σούπες και λαχανικά από κονσέρβα.

·  Προτιμήστε φρέσκα, κατεψυγμένα ή από κονσέρβα φρούτα, φρέσκα λαχανικά, μη τυποποιημένα(φρέσκα) κρέατα-ψάρια-πουλερικά.

Αν συνοδεύεται από κατακράτηση υγρών (οίδημα) και πρωτεΐνες στα ούρα, τότε έχουμε τη λεγόμενη προεκλαμψία, η οποία συνήθως συμβαίνει στις πρώτες εγκυμοσύνες. Αν ο γιατρός διαγνώσει προ-εκλαμψία, μπορεί να συστήσει αντιυπερτασική αγωγή και περιορισμό του αλατιού, εισαγωγή στο νοσοκομείο ή και να προχωρήσει σε πρόωρο τοκετό. Αν η προεκλαμψία δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε εκλαμψία, η οποία είναι σοβαρότερη. Η πίεση μπορεί ν' ανέβει επικίνδυνα, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο το έμβρυο ή προκαλώντας αποκόλληση του πλακούντα, ακόμη και εγκεφαλικό επεισόδιο ή κρίσεις αποπληξίας στη μητέρα.

·   Διαβήτης μπορεί να δημιουργηθεί σε γυναίκες χωρίς κανένα ιστορικό, σαν αποτέλεσμα των χημικών και μεταβολικών αλλαγών της εγκυμοσύνης.

·   Ο πλημμελής έλεγχος του διαβήτη την εποχή της σύλληψης αυξάνει τον κίνδυνο ανωμαλίας του εμβρύου. Όταν η κύηση έχει προχωρήσει, μπορεί να προκαλέσει επιτάχυνση της ανάπτυξης και το μωρό να γίνει πιο μεγαλόσωμο από το φυσιολογικό. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στον τοκετό.

·  Μερικές φορές, τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα ελέγχονται μόνο με δίαιτα. Όμως, ορισμένες φορές χρειάζονται καθημερινά ενέσεις ινσουλίνης. Οι θερμιδικές ανάγκες της εγκύου είναι ίδιες είτε έχουν είτε δεν έχουν διαβήτη. Σε ότι αφορά τις διαβητικές εγκύους πρώτη φροντίδα είναι η διατήρηση των τιμών του σακχάρου στο αίμα σε φυσιολογικό επίπεδο ή κοντά σε αυτό.

· Να τρώτε μικρά αλλά σε συχνά διαστήματα, γεύματα, γιατί έτσι μπορείτε να διατηρήσετε την ισορροπία του σακχάρου στο αίμα σας. 

·  Στις αρχές της κύησης, αν έχετε αιμορραγίες και κράμπες, πρέπει αμέσως να πάτε στο γιατρό. Παρότι αυτά τα συμπτώματα ενδέχεται να είναι προειδοποίηση αποβολής, μερικές γυναίκες αιμορραγούν στις αρχές της εγκυμοσύνης χωρίς προφανή λόγο και χωρίς καμιά δυσμενή επίπτωση στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Ο γιατρός ενδέχεται να σας συστήσει να κάνετε μια εξέταση με υπερήχους. Αν δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, μπορεί να σας συστήσει να μείνετε για ένα διάστημα στο κρεβάτι. Αν η εξέταση επιβεβαιώσει ότι πρόκειται για αποβολή, ίσως χρειαστεί να σας γίνει απόξεση (διαστολή και απόξεση της μήτρας).

·  Σε προχωρημένη κύηση, τους τρεις τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης, τα δυο κύρια αίτια αιμορραγίας έχουν σχέση με τον πλακούντα. Το πρώτο, που ονομάζεται αποκόλληση πλακούντα, είναι όταν ένα τμήμα του πλακούντα αποχωρίζεται από το τοίχωμα της μήτρας. Πρόκειται για κάτι που συνήθως είναι επώδυνο και σκληραίνει τη μήτρα. Αν το τμήμα του πλακούντα που αποχωρίζεται είναι μεγάλο, μπορεί αυτό να είναι μοιραίο και για τη μητέρα και για το παιδί. Το δεύτερο αίτιο αιμορραγίας είναι ο λεγόμενος προδρομικός πλακούντας, όταν η θέση του πλακούντα βρίσκεται χαμηλά στη μήτρα.