Ο Καρκίνος είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που παρατηρούνται σήμερα στις αναπτυγμένες χώρες. Οι στατιστικές δείχνουν ότι αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες. Με τον όρο καρκίνο περιγράφονται ομάδες νοσημάτων που η αιτία τους βρίσκεται σε κυτταρικό επίπεδο.   Σε αντίθεση με τα φυσιολογικά κύτταρα στο σώμα μας, τα οποία αυξάνονται, διαιρούνται και πεθαίνουν με έναν αυστηρά ελεγχόμενο τρόπο, τα καρκινικά κύτταρα διαφέρουν διότι συνεχίζουν να διαιρούνται ανεξέλεγκτα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας μάζας κυττάρων, που ονομάζεται όγκος. Η Γυναικολογική Ογκολογία αποτελεί μια από τις εξειδικεύσεις της Γυναικολογίας και έχει ως αντικείμενο τη διάγνωση-πρόληψη-θεραπεία του γυναικολογικού καρκίνου (των γυναικείων γεννητικών οργάνων), δηλαδή Καρκίνου ενδομητρίου, Καρκίνο ωοθηκών, Καρκίνο τραχήλου, Καρκίνο αιδοίου, Καρκίνο κόλπου.

Ο καρκίνος ενδομητρίου αναπτύσσεται στο εσωτερικό τμήμα της μήτρας, στο ενδομήτριο. Είναι ο πιο συχνός καρκίνος του γυναικείου γενετικού συστήματος και ο τέταρτος κατά σειρά πλέον συνήθης καρκίνος μεταξύ των γυναικών.. Σε ποσοστό 75% εμφανίζεται στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κυρίως μεταξύ 55 και 65 χρονών. Ωστόσο, σε ένα ποσοστό 25% μπορεί να εμφανιστεί και προεμμηνοπαυσιακά. Ευτυχώς, οι περισσότεροι όγκοι διαγιγνώσκονται νωρίς και έτσι η πρόγνωση είναι καλή και η θνησιμότητα μειώνεται.

 

Οι περισσότερες γυναίκες με καρκίνο ενδομητρίου παρουσιάζουν μια κατάσταση αχρησιμοποίητου και αυξανόμενου επιπέδου οιστρογόνου, το οποίο προκαλεί υπερπλασία του ενδομητρίου, κατάσταση που αποτελεί πρόδρομο του καρκίνου.

Έτσι αυξημένα επίπεδα οιστρογόνου παρατηρούνται :

- Σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες (δεν κάνουν ωορρηξία και το ενδομήτριο υπερπλάσσεται),

- Σε γυναίκες που λαμβάνουν οιστρογόνα ως θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης κατά την εμμηνόπαυση, ειδικά όταν δεν συνδυάζονται με προγεστερόνη.

- Σε παχύσαρκες γυναίκες (στο λιπώδη ιστό παράγονται οιστρογόνα).

- Σε διαβητικές γυναίκες.

- Σε γυναίκες που έχουν πολλά χρόνια περίοδο (πρόωρη εμμηναρχή και καθυστερημένη εμμηνόπαυση).

- Σε γυναίκες που κάνουν θεραπεία με αντιοιστρογόνα για καρκίνο μαστού (τα αντιοιστρογόνα σταματούν την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού ενώ αντίθετα έχουν οιστρογονική επίδραση στη μήτρα). Βέβαια η πιθανότητα να αναπτυχθεί καρκίνος στο ενδομήτριο είναι μικρή σε σχέση με αυτό που προσφέρει η θεραπεία αυτή στο μαστό της γυναίκας.

- Σε υπερτασικές γυναίκες

- Σε γυναίκες με ιστορικό ενδομήτριων πολυπόδων και υπερπλασίας ενδομητρίου

- Κληρονομικότητα. Γυναίκες με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό σε καρκίνο στο παχύ έντερο και στο ενδομήτριο ή που κληρονομικά πάσχουν από το σύνδρομο καρκίνου HNPCC (Hereditary nonpolyposis colorectal cancer)] βρίσκονται σε σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο. Ο κίνδυνος εφόρου ζωής για μιά γυναίκα σε γενικό πληθυσμιακό παράγοντα είναι 3%, ενώ εφόρου ζωής κίνδυνος για μία γυναίκα που πάσχει από HNPCC είναι 40% έως 60%.

Αν και ο πλέον διαδεδομένος γυναικολογικός καρκίνος στις γυναίκες, εντούτοις υπάρχει παρανόηση και άγνοια σχετικά με τον καρκίνο της μήτρας γιατί οι περισσότερες γυναίκες πιστεύουν ότι το ετήσιο Παπ τεστ μπορεί να διαγνώσει την ασθένεια. Αυτό θα γίνει μόνο στα πολύ προχωρημένα στάδια της νόσου. Σκοπός μας όμως είναι η έγκαιρη διάγνωση, που εξασφαλίζει και υψηλά ποσοστά θεραπείας. Έτσι, λοιπόν κάθε γυναίκα που μετά τον 1ο-2ο χρόνο της εμμηνόπαυσης ξαναβλέπει αίμα, θα πρέπει άμεσα να επισκεφθεί τον γυναικολόγο. Βεβαίως και οι γυναίκες που βρίσκονται στο 35ο έως 50ο έτος της ηλικίας και παρουσιάζουν ανωμαλίες στην περίοδο όπως μεγάλη διάρκεια, αύξηση της ποσότητας του αίματος και συχνότερη εμφάνιση της περιόδου σε σχέση με πριν, πρέπει επίσης να επισκεφθούν τον Γυναικολόγο. Αν και οι ανωμαλίες αυτές συνήθως οφείλονται στην κλιμακτήριο, ή σε άλλες καλοήθεις παθήσεις της μήτρας θα πρέπει πάντα να ελέγχονται ώστε να αποκλεισθεί η πιθανότητα κακοήθειας.

Η διάγνωση τίθεται με:

·         Ιστορικό (σωστή αξιολόγηση των συμπτωμάτων αιμορραγίας)

·         Διακολπικό υπερηχογράφημα (εντοπίζεται πεπαχυσμένο-υπερπλαστικό ενδομήτριο ή ύποπτοι πολύποδες)

·         Διαγνωστική απόξεση ή Υστεροσκόπηση (θεωρείται εξέταση εκλογής)

·         Μαγνητική τομογραφία κοιλίας.

 

Στάδιο 1 : O όγκος περιορίζεται στο σώμα της μήτρας

Στάδιο 2 : O όγκος έχει επεκταθεί στον τράχηλο

Στάδιο 3 : O όγκος έχει επεκταθεί πέρα από την μήτρα αλλά δεν εξέρχεται από την πύελο και δεν διηθεί την ουροδόχο κύστη ή το έντερο

Στάδιο 4 : O όγκος έχει διηθήσει το ορθό, ή την ουροδόχο κύστη, ή έχει επεκταθεί σε απομακρυσμένους ιστούς

 

Η πρόληψη έχει σαν στόχο τη διάγνωση του καρκίνου ενδομητρίου στο πρώτο στάδιο, το οποίο και θεραπεύεται σχεδόν πλήρως (ποσοστά επιβίωσης >90%). Έτσι, θα πρέπει η γυναίκα να επικεντρωθεί στους παράγοντες που ελαττώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης του καρκίνου, όπως:

Επίσης, θα πρέπει να υπάρχει επαγρύπνηση και σωστή αξιολόγηση των συμπτωμάτων αιμορραγίας, τόσο στις μετεμμηνοπαυσιακές όσο και στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.  

 Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι νόσος κατά την οποία κακοήθη κύτταρα αναπτύσσονται στους ιστούς των ωοθηκών και δημιουργούν όγκους. Εφόσον κατά την διάγνωση ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί έξω από τις ωοθήκες (Στάδιο Ι), το ποσοστό επιβίωσης 5-ετίας είναι 93%. Αλλά λόγω των λίγων και ασαφών συμπτωμάτων της ασθένειας, συχνά ο όγκος έχει ήδη εξαπλωθεί σε άλλα όργανα κατά την αρχική διάγνωση. Θεωρείται ότι έχει τη δυσμενέστερη πρόγνωση από όλους τους γυναικολογικούς καρκίνους.

Ανάλογα με την προέλευση των κακοήθων κυττάρων της ωοθήκης διακρίνουμε τις εξής κατηγορίες:

Στις γυναίκες, ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ο όγδοος πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος και η πέμπτη αιτία θανάτου λόγω καρκίνου. Η διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών είναι συχνότερη σε γυναίκες ηλικίας άνω των 55 ετών.

Ο καρκίνος των ωοθηκών, όπως οι περισσότερες μορφές καρκίνου, είναι μία ασθένεια της οποίας τα ακριβή αίτια δεν έχουν ακόμη διασαφηνιστεί. Υπάρχουν όμως κάποιοι επιδημιολογικοί παράγοντες που αυξάνουν ή μειώνουν τις πιθανότητες να νοσήσει κάποια γυναίκα. Η πολυτεκνία, (το ρίσκο μειώνεται με κάθε εγκυμοσύνη) αλλά και η λήψη χαμηλής δόσης ορμονικών αντισυλληπτικών είναι προστατευτικοί παράγοντες κατά του καρκίνου των ωοθηκών. Αντιθέτως, υπάρχουν στοιχεία ότι οι φορείς μεταλλάξεων των γονιδίων BRCA1 και BRCA2 έχουν αυξημένο ρίσκο να νοσήσουν. Οι μεταλλάξεις αυτές ευθύνονται για 10-15% των περιστατικών. Η παχυσαρκία (Δείκτης Μάζας Σώματος >30), η προχωρημένη ηλικία και το προηγούμενο ιστορικό καρκίνου του μαστού φαίνεται επίσης να αυξάνουν το ρίσκο ανάπτυξης της νόσου.

Δυστυχώς τα συμπτώματα είναι ασαφή και γι αυτό η διάγνωση καθυστερεί. Συνήθως η διάγνωση μπαίνει όταν η νόσος έχει ήδη εξαπλωθεί στα κοιλιακά όργανα (στάδιο ΙΙΙ). Η ασθενής μπορεί να παρουσιάσει ανορεξία/απώλεια βάρους, πόνο στην κοιλιακή χώρα, αίσθημα βάρους και διόγκωση της κοιλιάς. Επίσης, μπορεί να εμφανίσει κολπική αιμόρροια εκτός περιόδου, ενδοκρινολογικές διαταραχές (διαταραχές του κύκλου, πρώιμη εμφάνιση ήβης στα νεαρά κορίτσια, ανωμαλία ή και απουσία περιόδου, αρρενοποίηση). 

Η εξάπλωση του καρκίνου των ωοθηκών κατηγοριοποιείται σε 4 στάδια. Στο στάδιο Ι ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί έξω από τις ωοθήκες, στα στάδια ΙΙ με ΙΙΙ, ο καρκίνος εντοπίζεται έξω από τις ωοθήκες, σε άλλα όργανα του πυέλου, έως την επιφάνεια της κοιλιακής χώρας, ενώ στο στάδιο ΙV, ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε μακρινά όργανα, όπως το συκώτι ή οι πνεύμονες.

Η δυνατότητα θεραπείας του καρκίνου των ωοθηκών εξαρτάται από το κατά πόσο ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί. Τα υπάρχοντα θεραπευτικά σχήματα συνήθως περιλαμβάνουν κάποια ή κάποιες από τις ακόλουθες προσεγγίσεις:

Χειρουργική επέμβαση – Συνήθως είναι και η αρχική θεραπευτική επιλογή, όπου η μία, ή και οι δύο ωοθήκες αφαιρούνται. Ο θεράπων ιατρός μπορεί να κρίνει απαραίτητο να αφαιρεθούν και άλλα όργανα στην περιοχή.

Χημειοθεραπεία – Συνήθως επακολουθεί της χειρουργικής επέμβασης και περιλαμβάνει χρήση φαρμάκων που καταστρέφουν καρκινικά κύτταρα.

Ακτινοθεραπεία – Η ακτινοθεραπεία συνίσταται στη χρήση ακτινών υψηλής ενέργειας (όπως οι ακτίνες Χ) για να καταστρέψει ή να συρρικνώσει καρκινικά κύτταρα. Εφαρμόζεται μόνο σε κάποιους σπάνιους όγκους ωοθήκης και δεν αποτελεί θεραπευτική επιλογή ρουτίνας.

Ο τράχηλος της μήτρας είναι το μέρος εκείνο του γυναικείου γενετικού συστήματος που βρίσκεται στο κάτω στενότερο μέρος της μήτρας και ενώνει την μήτρα με τον κόλπο. Ο καρκίνος  του τραχήλου αναπτύσσεται συνήθως μετά από μακρό χρονικό διάστημα εξέλιξης ιστολογικών μεταβολών στα κύτταρα του τραχήλου οι οποίες είναι γνωστές ως δυσπλασία (CIN). Στο σύνολό τους οδηγούν στην εμφάνιση μη φυσιολογικών κυττάρων στους ιστούς του τραχήλου. Προοδευτικά, τα καρκινικά κύτταρα αρχίζουν να αυξάνονται και να εξαπλώνονται σε μεγαλύτερο βάθος διήθησης μέσα στον τράχηλο και στις περιβάλλουσες ανατομικές δομές. Οι συχνότερες μορφές είναι ο επιθηλιακός καρκίνος (90% των περιπτώσεων) που αναπτύσσεται στο έξω μέρος του τραχήλου και το αδενοκαρκίνωμα (10% των περιπτώσεων) που εμφανίζεται στο εσωτερικό μέρος του τραχηλικού καναλιού (ενδοτράχηλος). (ΒΛΕΠΕ HPV λοίμωξη)

Παλαιότερα, ο καρκίνος αυτός αποτελούσε ένα από τους κύριους λόγους θνησιμότητας των γυναικών εξ' αιτίας καρκίνου. Σήμερα χάρις στα προγράμματα ανίχνευσης και θεραπείας των καταστάσεων εκείνων που μπορούν να οδηγήσουν στον καρκίνο αυτό, η θνησιμότητα που προκαλεί έχει μειωθεί σημαντικά κατά τα τελευταία χρόνια. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος σε γυναίκες κάτω των 45 ετών, ενώ αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες παγκοσμίως, μετά τον καρκίνο του μαστού και του πνεύμονα. Εμφανίζεται συχνότερα στις ηλικίες 45-55 έτη.

Ο καρκίνος του τραχήλου στα πρώτα στάδια είναι σχεδόν πάντα ασυμπτωματικός. Ανιχνεύεται μόνο με το τεστ Παπ. Σε προχωρημένο στάδιο μπορεί η γυναίκα να έχει:

Η σταδιοποίηση είναι κατά κύριο λόγο κλινική με αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση. Ουσιαστικά ελέγχεται ο κόλπος, ο τράχηλος, η μήτρα, οι παραμήτριοι χώροι, οι ωοθήκες και το ορθό έντερο, προκειμένου να εντοπιστούν παθολογικές περιοχές/διογκώσεις στους παρατραχηλικούς ιστούς. Από την εξέταση αυτή κρίνεται και η εξαιρεσιμότητα ή όχι του όγκου. Αφού εντοπιστεί ο καρκίνος του τραχήλου, διενεργούνται εξετάσεις για να ελεγχθεί με ακρίβεια εάν τα καρκινικά κύτταρα έχουν εξαπλωθεί μέσα στον τράχηλο ή επεκτείνονται και σε άλλα μέρη του σώματος. Οι εξετάσεις είναι: Μαγνητική τομογραφία πυέλου, Αξονική τομογραφία κοιλίας, Κυστεοσκόπηση, Ακτινογραφία Θώρακα.

Στάδιο 0 (καρκίνωμα in situ): ο καρκίνος καταλαμβάνει μόνο το επιφανειακό στρώμα των κυττάρων που επενδύουν τον τράχηλο χωρίς να διηθεί τους βαθύτερους ιστούς. τ

Στάδιο Ι: ο καρκίνος εντοπίζεται μόνο στον τράχηλο.

Στάδιο ΙΙ: ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέραν του τραχήλου αλλά όχι στο τοίχωμα της πυέλου. Υπάρχει επέκταση στον κόλπο αλλά όχι στο κάτω τριτημόριο.

Στάδιο ΙΙΙ: ο καρκίνος έχει διηθήσει το κατώτερο τριτημόριο του κόλπου με πιθανή επέκταση στο πυελικό τοίχωμα και τους επιχώριους (γειτονικούς) λεμφαδένες.

Στάδιο IV: ο καρκίνος έχει επεκταθεί στην ουροδόχο κύστη, το ορθό έντερο, ή άλλα μέρη του σώματος.

Οι επιλογές της θεραπείας και η πρόγνωση (πιθανότητα ίασης) εξαρτώνται από το στάδιο του καρκίνου (εάν ο καρκίνος εκτείνεται σε ένα τμήμα του τραχήλου, ή καταλαμβάνει ολόκληρο τον τράχηλο, ή έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες ή σε άλλα μέρη του σώματος), τον ιστολογικό τύπο του καρκίνου, το μέγεθος του κακοήθους όγκου και την επιθυμία της ασθενούς να τεκνοποιήσει.

Χειρουργική θεραπεία: είναι μία από τις βασικές μεθόδους θεραπευτικής αντιμετώπισης για τον καρκίνο του τραχήλου. Εφαρμόζεται στα στάδια Ι και ΙΙ. Τα ακόλουθα είδη χειρουργικών επεμβάσεων χρησιμοποιούνται:

Ακτινοθεραπεία: Μπορεί ουσιαστικά να εφαρμοστεί σε όλα τα στάδια. Διακρίνουμε την εξωτερική ακτινοθεραπεία της πυέλου και την ενδοκοιλοτική βραχυθεραπεία.

Χημειοθεραπεία: Εφαρμόζεται είτε στα προχωρημένα στάδια του καρκίνου είτε σε συνδυασμό με την ακτινοθεραπεία για καλύτερη ευαισθητοποίηση των ιστών.

Ο εμβολιασμός μπορεί να προστατέψει έναντι έως και 70% των περιστατικών του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ωστόσο για την βέλτιστη πρόληψη ο εμβολιασμός πρέπει να συνδυάζεται με προληπτικό έλεγχο. Μοντέλα δείχνουν ότι ο εμβολιασμός σε συνδυασμό με τον τακτικό προληπτικό έλεγχο θα μπορούσε να μειώσει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κατά 94% σε σύγκριση με την περίπτωση της μη παρέμβασης. Επίσης, η υγιεινή διατροφή, με φρούτα και λαχανικά, ο επαρκής ύπνος και η διακοπή του καπνίσματος αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για καλή άμυνα του οργανισμού, αντιμετώπιση της HPV λοίμωξης και της εξέλιξης της σε καρκίνο τραχήλου μήτρας.

Αιδοίο ορίζεται ως η περιοχή των εξωτερικών γεννητικών οργάνων μιας γυναίκας, που περιλαμβάνουν τα μεγάλα χείλη, τα μικρά χείλη, την κλειτορίδα και την είσοδο του κόλπου (άνοιγμα του κόλπου). Ο καρκίνος του αιδοίου ορίζεται ως κακοήθης εξαλλαγή των κυττάρων που επενδύουν το αιδοίο και μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε από τα εξωτερικά γεννητικά όργανα, για παράδειγμα τα χείλη ή την κλειτορίδα. Αποτελεί το 5% του κακοηθειών του γυναικείου γεννητικού συστήματος. Εμφανίζεται συνήθως σε γυναίκες 65-75 ετών, ειδικά ο τύπος που σχετίζεται με τον σκληρυντικό λειχήνα. Τελευταία ωστόσο αυξάνονται τα ποσοστά εμφάνισης και σε νεαρότερες ηλικίες, ειδικά του τύπου που σχετίζεται με την HPV λοίμωξη. Όπως και για τον καρκίνο του τραχήλου, ο καρκίνος του αιδοίου απαιτεί χρόνο για να αναπτυχθεί και συνήθως προηγούνται αλλοιώσεις του αιδοίου, οι οποίες ορίζονται ως ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου (VIN) και διακρίνονται σε χαμηλού και υψηλού βαθμού δυσπλασίες (ΒΛΕΠΕ Παθήσεις Αιδοίου).

Το συνηθέστερο των συμπτωμάτων που προηγούνται είναι ο χρόνιος κνησμός ή το αίσθημα καψίματος στα έξω γεννητικά όργανα. Μπορεί ακόμη να ψηλαφάται μια διόγκωση ή μια μάζα. Δυστυχώς πολλές φορές η διάγνωσή του καθυστερεί και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι μεγάλης ηλικίας γυναίκες δύσκολα προσφεύγουν στον ιατρό ή εφαρμόζουν για αρκετό χρονικό διάστημα διάφορες κρέμες ή αλοιφές χωρίς να προηγηθεί βιοψία της ύποπτης βλάβης του αιδοίου.

Η θεραπεία του καρκινώματος του αιδοίου είναι βασικά χειρουργική και στηρίζεται στη ριζική αιδοιεκτομία με αμφοτερόπλευρο βουβωνικό λεμφαδενικό καθαρισμό. Η εγχείρηση αυτή απαιτεί μακροχρόνια παραμονή της ασθενούς στο νοσοκομείο επειδή εμφανίζει αρκετές μετεγχειρητικές επιπλοκές. Επίσης, η νόσος παρουσιάζει πολλές υποτροπές και χρειάζεται συνδυασμούς θεραπείας, καθώς και τη συνδρομή πλαστικών χειρουργών για την ανατομική αποκατάσταση της περιοχής. Η χειρουργική θεραπεία ακολουθείται ανάλογα με το στάδιο της νόσου από Ακτινοθεραπεία ή Χημειοθεραπεία. Η πενταετής επιβίωση γενικά του καρκινώματος του αιδοίου κυμαίνεται από 70 έως 75%.

Ο κόλπος είναι ένας μυϊκός σωλήνας που εκτείνεται από τον τράχηλο έως το αιδοίο. Ο καρκίνος του κόλπου ορίζεται ως κακοήθης εξαλλαγή των κυττάρων που επενδύουν τον κόλπο. Ο πρωτοπαθής καρκίνος κόλπου είναι πολύ σπάνιος και συνήθως εμφανίζεται ως δευτεροπαθής-μεταστατικός από καρκίνο τραχήλου. Διακρίνουμε δύο τύπους καρκίνου, το καρκίνωμα εκ πλακωδών κυττάρων, το οποίο προσβάλλει συνήθως γυναίκες μεταξύ 50 και 70 ετών και το αδενοκαρκίνωμα του κόλπου, το οποίο προσβάλλει συνήθως γυναίκες ηλικίας περίπου 20 ετών. Τα καρκινώματα του κόλπου είναι πολύ σπάνια και αποτελούν περίπου 1% των περιπτώσεων γυναικολογικής κακοήθειας.

Όπως και στον καρκίνο του τραχήλου και του αιδοίου, του καρκίνου του κόλπου προηγούνται συνήθως κολπικές αλλοιώσεις, που αναφέρονται ως ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία κόλπου ή VaIN. Όπως και η CIN, η VaIN σταδιοποιείται επίσης (π.χ., VaIN 1, VaIN 2 ή VaIN 3) ώστε να αντανακλάται η βαρύτητα των αλλοιώσεων.

Η θεραπεία εξατομικεύεται σε κάθε περίπτωση ανάλογα με την εντόπιση, την έκταση και το στάδιο της νόσου. Όταν το στάδιο είναι χειρουργήσιμο γίνεται ριζική υστερεκτομία, κολπεκτομία και πυελική λεμφαδενεκτομία. Σε άλλες περιπτώσεις, η θεραπεία εκλογής είναι η ακτινοθεραπεία και σε προχωρημένα στάδια συνδυασμός με χημειοθεραπεία.